Swego nie znacie (odc. 10): Kaplica Czaszek

Nasz kraj, jak długi i szeroki, bogaty jest w zabytki sakralne. Możemy pochwalić się prawdziwymi perełkami praktycznie wszystkich stylów architektonicznych: od romańskiego, przez gotyk, barok, aż po budowle neoklasycystyczne i eklektyczne. Jest jednak takie miejsce, którego może nam pozazdrościć cały świat, gdyż takich obiektów jest tylko trzy w skali Europy. Ściągają doń wierni, ciekawscy, a i scenarzyści filmów grozy mieliby tutaj prawdziwe używanie. Oto przed Wami Kaplica Czaszek!

Jeśli chcecie odwiedzić to wyjątkowe miejsce musicie wybrać się na południe Polski, a dokładnie do Ziemi Kłodzkiej i Kudowy-Zdroju. To właśnie tam, w dzielnicy Czermna zbudowana została na planie kwadratu ta niezwykła kaplica. Jej historia sięga przełomu XVIII i XIX wieku, kiedy to w 1776 r ówczesny proboszcz parafii w Czermnej odkrył na posesji kościoła ludzkie szczątki. Z tego powodu rozpoczęto na tym terenie wykopaliska i odkryto ogromne, podziemne cmentarzysko. Po oględzinach okazało się, że były to szczątki poległych w czasie wojny trzydziestoletniej, prusko-austriackiej i siedmioletniej, a także w wyniku szerzącej się w XVII wieku epidemii cholery. Kości oczyszczono i wybielono, ponieważ powstał plan budowy specjalnej kaplicy. Proboszcz wraz z grabażem, dotknięci przemijalnością losu, przez następne 20 lat gromadzili ludzkie kości z okolic Kudowy, Dusznik i Polanicy. Na koniec postanowili, że także ich szczątki tam spoczną. Proboszcz zmarł w roku 1804 i ten właśnie rok datuje się jako datę jej konsekracji i oddania użytku publicznego.

Ściany i sklepienia kaplicy pokryte są ok. 3 tysiącami ciasno przylegających do siebie czaszek i kości, a kolejne 20-30 tys. spoczywa w podziemnej krypcie. W centralnym miejscy znajduje się skromny ołtarz z barokowym krucyfiksem, na którym także leżą czaszki, w tym także należąca do proboszcza i pomysłodawcy budowy. Wśród piszczeli i czaszek ułożonych warstwami przy ścianach kaplicy znajdują się dwie drewniane rzeźby aniołów, jeden z trąbką i napisem łacińskim „Powstańcie z martwych”, drugi z wagą i napisem łacińskim „Pójdźcie pod sąd”. Przed wejściem stoi pomnik z trójjęzycznym napisem po niemiecku, czesku i polsku: „Ofiarom wojen ku upamiętnieniu, a żywym ku przestrodze 1914”.

Kaplica Czaszek to sanktuarium milczenia i zadumy nad życiem, przemijaniem i śmiercią. Dwie pozostałe znajdują się Rzymie i w czeskim Sedlcu koło Kutnej Hory.