Tym razem udamy się w okolice Łowicza w województwie łódzkim. Zawitamy do niewielkiej wsi Arkadia, która skrywa w sobie prawdziwe skarby, o których istnieniu niewielu ma w ogóle pojęcie…
Romantyczny ogród
Pierwsze wzmianki o wsi możemy odnaleźć już w księgach datowanych na wiek XV, jednak nas najbardziej interesuje rok 1777, kiedy to majątek zakupiła Helena Radziwiłłowa. Była ona żoną Michała Hieronima Radziwiłła, który był z kolei właścicielem pobliskiego Nieborowa. Helena była wielką miłośniczką sztuki romantycznej i ogrodów w angielskim stylu, dlatego postanowiła założyć niezwykłe miejsce, które będzie odzwierciedleniem jej pasji. Takie są oto początki ogrodu, który znamy dziś pod nazwą Arkadia.
Arkadia, czyli dzieło życia
Helena rozpoczęła zakładanie ogrodu już w roku 1778 i poświęciła temu dziełu całą siebie. Rozwijała go i rozbudowywała blisko 40 lat, aż do swojej śmierci. Głównym projektantem Arkadii był Szymon Bogumił Zug, choć i inni znani architekci dołożyli tam swoje trzy grosze. Helena Radziwiłłowa zgromadziła w Arkadii bogatą kolekcję sztuki antycznej oraz rzeźb antykizujących i kopii dzieł antycznych, a także ,,starożytności” średniowiecznych i renesansowych, z których utworzyła swoiste muzeum w Świątyni Diany. Znalazły się w nim Głowa Niobe, Popiersie Rzymianki, grecko-rzymskie stele, sarkofagi i urny grobowe, ozdoby ogrodowe, architektoniczne elementy lapidarne oraz obiekty antykizujące, jak rzeźba Śpiącej Ariadny, popiersie Meleagra, młodego Rzymianina, Trójnóg Stanisława Augusta, a także manierystyczny Maszkaron Guglielmo della Porta i hermy dłuta Michałowicza z Urzędowa. Podobny charakter mają dzieła sztuki wykonane na zamówienie księżny, jak Św. Cecylia dłuta Pietro Staggiego i Geniusz Śmierci Iwana Martosa. Osobliwością kolekcji są sprowadzone przez księżnę z Podola ,,baby”, czyli kultowe rzeźby połowieckie z XII-XIII wieku.
Arkadia i jej ukryte znaczenia
W ten charakterystyczny dla epoki romantyzmu sposób Radziwiłłowa wprowadziła do swojego ogrodu zarówno baśniowość, jak i ludowość. Urządzone w 1814 roku w Domku Gotyckim ,,mieszkanie rycerza”, poświęcone synowi Michałowi Gedeonowi, bohaterskiemu generałowi napoleońskiemu, nawiązało także do romantycznych uniesień patriotycznych, powszechnych wśród inteligencji w okresie tuż po utracie niepodległości. Wcześniejszy ideowo-filozoficzny program ogrodu, oparty był na skojarzeniach mitologicznych, literackich, a nawet na rytach masońskich. Od początku istnienia ogrodu był zdominowany przez symbolikę znaczeń zaszyfrowanych w kompozycji założeń architektonicznych, także w małych formach ogrodowych, w sentencjach umieszczanych na budowlach, tablicach i głazach, nawet w ukształtowaniu nasadzeń zieleni i kwiatów. Stąd nazwy poszczególnych budowli i konstrukcji ogrodowych, jak Przybytek Arcykapłana, Świątynia Diany (Miłości, Mądrości), Grota Sybilli, Grobowiec na Wyspie Topolowej, Domek Gotycki, Grobowiec Złudzeń i im podobne.
Dodajmy jeszcze, że to tylko niektóre ze znajdujących się tam artefaktów i budowli, a większość zachowała się w prawie niezmienionym stanie. Arkadia to wspaniały pomysł na romantyczne spędzenie czasu z ukochaną osobą, a także zachłyśnięcie się historią. Będzie można jeszcze nią oddychać w Nieborowie, gdzie w dawnej siedzibie Radziwiłłów mieści się bogate muzeum, które wraz z Arkadią jest oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie.
Dodaj komentarz